{{ __('Your cart') }}0
0,00 €
0
artikelen
0,00 €
Cholesterol is een vetachtige stof die van nature voorkomt in alle cellen van ons lichaam en essentieel is voor verschillende lichaamsfuncties. Het speelt een belangrijke rol bij de productie van hormonen, vitamine D en galzuren die helpen bij de vertering van vetten. Ons lichaam produceert zelf cholesterol in de lever, maar we krijgen het ook binnen via voeding van dierlijke oorsprong.
Er bestaan twee hoofdtypen cholesterol: LDL (Low-Density Lipoprotein) en HDL (High-Density Lipoprotein). LDL wordt vaak 'slecht' cholesterol genoemd omdat het cholesterol naar de arteriën transporteert waar het zich kan ophopen. HDL daarentegen wordt 'goed' cholesterol genoemd omdat het overtollig cholesterol wegvoert naar de lever voor afbraak.
In Nederland gelden de volgende streefwaarden: totaal cholesterol onder 5,0 mmol/L, LDL onder 2,5 mmol/L en HDL boven 1,0 mmol/L voor mannen en 1,3 mmol/L voor vrouwen. Behandeling wordt overwogen bij verhoogde waarden, vooral bij aanwezigheid van risicofactoren zoals:
Onbehandeld hoog cholesterol kan leiden tot atherosclerose, hartinfarcten en beroertes door vernauwing van bloedvaten.
Statines vormen de eerste keuze voor cholesterolverlaging in Nederland. De meest voorgeschreven statines zijn atorvastatine, simvastatine en rosuvastatine. Deze medicijnen remmen een enzym in de lever dat cholesterol aanmaakt, waardoor zowel de cholesterolproductie daalt als de opname van LDL uit het bloed toeneemt.
Ezetimibe werkt door de opname van cholesterol in de darm te blokkeren en wordt vaak gecombineerd met statines in combinatiepreparaten. Voor patiënten met zeer hoog cholesterol of statine-intolerantie zijn PCSK9-remmers beschikbaar, hoewel deze dure injecties strenge indicatiecriteria hebben.
Fibraten worden hoofdzakelijk gebruikt bij verhoogde triglyceriden en kunnen in specifieke gevallen worden voorgeschreven. De meeste cholesterolverlagende medicijnen zijn receptplichtig in Nederland en vereisen medisch toezicht.
Naast medicatie zijn er voedingssupplementen met plantensterolen beschikbaar zonder recept, maar deze hebben een beperkt cholesterolverlagend effect. Regelmatige controle van leverwaarden en spierklachten is belangrijk bij gebruik van statines en andere cholesterolverlagende medicijnen.
Naast medicijnen zijn er verschillende natuurlijke supplementen die kunnen helpen bij het verlagen van het cholesterolgehalte. Deze voedingssupplementen kunnen een waardevolle aanvulling zijn op een gezonde levensstijl en dieet.
Plantaardige sterolen en stanolen zijn natuurlijke stoffen die de opname van cholesterol in de darm blokkeren. Ze kunnen het LDL-cholesterol met 6-15% verlagen bij dagelijkse inname van 1,5-3 gram. Deze stoffen zijn verkrijgbaar als supplementen en worden ook toegevoegd aan bepaalde margarines en zuivelproducten.
Rode rijstgist bevat natuurlijke statines en kan effectief zijn bij cholesterolverlaging. Omega-3 vetzuren, vooral EPA en DHA, hebben een gunstig effect op triglyceriden en ontstekingen. Vezelsupplementen zoals psyllium kunnen het cholesterol binden en de uitscheiding bevorderen.
Het is belangrijk om mogelijke interacties met medicijnen te bespreken voordat u supplementen gaat gebruiken.
Cholesterolverlagende medicijnen, vooral statines, zijn over het algemeen goed verdraagbaar, maar kunnen bijwerkingen veroorzaken. Het is essentieel om deze te herkennen en te weten wanneer u contact moet opnemen met uw zorgverlener.
De meest gemelde bijwerkingen zijn spierpijn en spierzwakte, die bij 5-10% van de gebruikers voorkomen. Andere mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn, maagklachten, duizeligheid en vermoeidheid. Zeldzamer, maar serieuzer, zijn leverfunctiestoornissen die regelmatige controle vereisen.
Neem contact op met uw arts of apotheker bij aanhoudende bijwerkingen, onverklaarbare spierpijn, geelzucht, of donkere urine. Regelmatige bloedcontroles zijn noodzakelijk om de effectiviteit en veiligheid van de behandeling te monitoren.
Een cholesterolarm dieet vormt de basis van een effectieve cholesterolbehandeling. Kies voor voedingsmiddelen die van nature arm zijn aan cholesterol, zoals groenten, fruit, volkoren granen en peulvruchten. Beperk de inname van dierlijke producten zoals vlees, eieren en volle zuivelproducten. Vezels, vooral oplosbare vezels uit havermout en bonen, helpen het cholesterolgehalte te verlagen.
Vervang verzadigde vetten door onverzadigde vetten om uw cholesterolspiegel te verbeteren. Vermijd boter, kokosolie en palmolie, en kies voor olijfolie, noten en vette vis zoals zalm en makreel. Deze gezonde vetten ondersteunen een optimaal cholesterolprofiel.
Naast voeding spelen andere factoren een cruciale rol bij cholesterolbeheersing:
Veel apotheken in Nederland bieden cholesteroltesten aan die snel en betrouwbaar uw cholesterolwaarden meten. Deze vingerpriktest geeft binnen enkele minuten inzicht in uw totale cholesterol, LDL-, HDL-cholesterol en triglyceriden. Deze service is bijzonder handig voor regelmatige monitoring.
Voor de meeste volwassenen wordt aanbevolen het cholesterol elke vijf jaar te laten controleren, maar bij verhoogde waarden of medicijngebruik kan frequentere controle nodig zijn. Uw apotheker kan de testresultaten uitleggen en adviseren wanneer verdere actie noodzakelijk is.
Apothekers bieden uitgebreide begeleiding bij cholesterolmedicatie. Zij controleren therapietrouw, bespreken bijwerkingen en adviseren over het optimale tijdstip van medicijnname. Bij onvoldoende effect of bijwerkingen coördineren zij met uw huisarts over mogelijke aanpassingen. Deze samenwerking tussen apotheek en huisartspraktijk waarborgt optimale zorg en medicatieveiligheid voor patiënten.
