HIV (Human Immunodeficiency Virus) is een virus dat het immuunsysteem van de mens aanvalt en verzwakt. Het virus richt zich specifiek op CD4+ T-cellen, ook wel helper T-cellen genoemd, die een cruciale rol spelen in de afweerreactie van het lichaam tegen infecties en ziekten.
Wanneer HIV eenmaal in het lichaam is, vermenigvuldigt het zich door de DNA van gezonde immuuncellen over te nemen. Hierdoor worden steeds meer afweercellen vernietigd, waardoor het immuunsysteem geleidelijk verzwakt. Dit proces kan jaren duren voordat symptomen merkbaar worden.
HIV is het virus zelf, terwijl AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) het eindstadium van een HIV-infectie is. AIDS wordt gediagnosticeerd wanneer het CD4-celgetal onder de 200 cellen per microliter daalt of wanneer specifieke opportunistische infecties optreden.
HIV wordt overgedragen via onbeschermd seksueel contact, besmet bloed, van moeder op kind tijdens zwangerschap, bevalling of borstvoeding. Vroege symptomen kunnen griepachtige klachten zijn, gevolgd door een asymptomatische periode. In latere stadia kunnen ernstige infecties en tumoren ontstaan door het verzwakte immuunsysteem.
In Nederland zijn verschillende testmethoden beschikbaar voor HIV-diagnostiek. De meest gebruikte zijn laboratoriumtesten die antilichamen en antigenen detecteren, en sneltesten die binnen 15-30 minuten een resultaat geven. Moderne vierde-generatie testen kunnen HIV meestal al 2-4 weken na besmetting aantonen.
Een positieve sneltest moet altijd bevestigd worden met een laboratoriumtest. Bij een positieve diagnose wordt direct gestart met counseling en binnen enkele dagen verwezen naar een HIV-behandelcentrum. Hier wordt uitgebreide bloedonderzoek gedaan om de viral load en CD4-celgetal te bepalen, waarna zo snel mogelijk behandeling met antiretrovirale medicatie kan starten. In Nederland is HIV-zorg volledig gedekt door de basisverzekering.
In Nederland zijn verschillende effectieve HIV-medicijnen beschikbaar voor de behandeling van HIV-infecties. Deze antiretrovirale therapie (ART) medicijnen werken door de vermenigvuldiging van het HIV-virus te remmen en het immuunsysteem te beschermen.
HIV-medicijnen worden ingedeeld in verschillende klassen op basis van hun werkingsmechanisme:
Moderne HIV-behandeling bestaat uit combinatietherapieën met meerdere werkzame stoffen. Veelgebruikte merknamen zijn Biktarvy, Genvoya en Triumeq. Deze combinaties zijn zeer effectief maar kunnen bijwerkingen veroorzaken zoals hoofdpijn, misselijkheid of vermoeidheid. Medicijninteracties zijn mogelijk, daarom is professioneel advies essentieel. Contra-indicaties variëren per medicijn en patiëntprofiel, waardoor individuele beoordeling door de behandelend arts noodzakelijk is.
Pre-expositieprofylaxe (PrEP) is een preventieve behandeling voor mensen met verhoogd risico op HIV-infectie. PrEP is geschikt voor personen in risicogroepen, zoals mannen die seks hebben met mannen, mensen met een HIV-positieve partner, of personen met risicovolle seksuele contacten. In Nederland zijn Truvada en Descovy de beschikbare PrEP-medicijnen, die dagelijks ingenomen worden.
Post-expositieprofylaxe (PEP) is een spoedbehandeling die binnen 72 uur na mogelijke HIV-blootstelling gestart moet worden. PEP bestaat uit een combinatie van HIV-medicijnen gedurende 28 dagen.
Voor PrEP is een medische indicatie vereist via de huisarts of GGD. Regelmatige controles zijn noodzakelijk voor HIV-testen, nierfunctie en seksueel overdraagbare aandoeningen. PEP is beschikbaar via ziekenhuizen en spoedposten. Beide behandelingen vereisen medische begeleiding en monitoring tijdens gebruik.
Een succesvolle HIV-behandeling begint met consequente medicijntrouw. Het is essentieel om antiretrovirale medicijnen dagelijks op hetzelfde tijdstip in te nemen, zonder doses over te slaan. Moderne HIV-medicatie kan de virale belasting tot onder de detectiegrens brengen, waardoor transmissie wordt voorkomen (U=U: undetectable = untransmittable).
Een gezonde levensstijl ondersteunt uw behandeling aanzienlijk. Regelmatige lichaamsbeweging, een uitgebalanceerd voedingspatroon rijk aan vitaminen en mineralen, en effectief stressbeheer versterken uw immuunsysteem. Psychosociale ondersteuning door hulpverleners, lotgenotencontact of professionele counseling helpt bij het verwerken van de diagnose en het omgaan met eventuele stigma.
Open communicatie met partners over HIV-status en veilige seks praktijken blijven belangrijk. Voor vrouwen met HIV is een gezonde zwangerschap mogelijk met proper medische begeleiding. Werkgevers en verzekeraars mogen niet discrimineren op basis van HIV-status, en uw medische gegevens blijven strikt vertrouwelijk volgens Nederlandse wetgeving.
Uw apotheker speelt een cruciale rol in uw HIV-behandeling door gespecialiseerde medicijnzorg te bieden. Wij zorgen voor betrouwbare medicijnvoorziening, bewaken mogelijke interacties met andere geneesmiddelen, en bieden persoonlijk advies over optimale innametijden voor maximale effectiviteit.
Onze farmaceutische dienstverlening omvat:
Vertrouwelijkheid staat centraal in onze zorgverlening. Alle medicijngegevens worden strikt confidentieel behandeld, en wij hanteren de hoogste privacystandaarden conform Nederlandse apotheekrichtlijnen voor optimale patiëntenzorg.