Maagdarmkanaal

Maagzuurbescherming en Maagklachten

Protonpompremmers (PPI's)

Protonpompremmers zijn de meest effectieve medicijnen voor het behandelen van maagzuurgerelateerde klachten. Deze middelen remmen de zuurproductie in de maag door de protonpomp in de maagwand te blokkeren. In Nederlandse apotheken zijn verschillende PPI's verkrijgbaar, zowel op recept als vrij verkrijgbaar.

De meest voorgeschreven protonpompremmers zijn omeprazol (verkrijgbaar onder merknamen zoals Losec en Omeprazol-ratiopharm), pantoprazol (Pantozol, Pantoprazol Sandoz) en esomeprazol (Nexium). Deze medicijnen zijn zeer effectief bij het behandelen van maagzweren, refluxziekte en brandend maagzuur. Voor optimale werking dient u PPI's bij voorkeur 's ochtends op nuchtere maag in te nemen, ongeveer 30 minuten voor het ontbijt.

H2-receptorantagonisten

H2-receptorantagonisten vormen een alternatief voor protonpompremmers en werken door histamine H2-receptoren in de maag te blokkeren. Famotidine (Pepcid) is momenteel de meest gebruikte H2-receptorantagonist, vooral na het van de markt halen van ranitidine om veiligheidsredenen. Deze medicijnen zijn bijzonder geschikt voor de behandeling van brandend maagzuur en lichte maagklachten, met een snellere werking dan PPI's maar kortere werkingsduur.

Antacida

Voor snelle verlichting van maagklachten zijn antacida zoals Rennie en Gaviscon zeer geschikt. Deze middelen neutraliseren het maagzuur direct en bieden binnen enkele minuten verlichting. Belangrijke gebruiksaanwijzingen voor antacida:

• Neem antacida in tussen maaltijden of bij klachten
• Houd minimaal 2 uur afstand tot andere medicijnen
• Gebruik maximaal 2 weken zonder medisch advies
• Bij aanhoudende klachten altijd contact opnemen met uw huisarts

Diarree en Verstopping

Antidiarrhoica

Bij acute diarree kan loperamide (verkrijgbaar als Imodium en Diarstop) effectieve verlichting bieden. Dit medicijn werkt door de darmbewegingen te vertragen, waardoor de ontlasting minder frequent en meer gevormd wordt. Loperamide is geschikt voor volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar, maar dient niet gebruikt te worden bij koorts, bloed in de ontlasting of bij vermoeden van een bacteriële infectie.

Belangrijke voorzorgsmaatregelen bij het gebruik van loperamide zijn het handhaven van voldoende vochtinname en het niet overschrijden van de maximale dagdosering. Raadpleeg altijd een arts als diarree langer dan 2 dagen aanhoudt of gepaard gaat met ernstige buikpijn of koorts.

Laxantia en Obstipatiemiddelen

Voor de behandeling van verstopping zijn verschillende laxantia beschikbaar, elk met een eigen werkingsmechanisme. Macrogol-bevattende middelen zoals Movicolon en Forlax werken als osmotische laxantia door water in de darm vast te houden. Lactulose (Duphalac) heeft een vergelijkbare werking en is bijzonder geschikt voor langdurig gebruik.

Stimulerende laxantia zoals bisacodyl (Dulcolax) werken sneller maar zijn minder geschikt voor langdurig gebruik. De verschillende werkingsmechanismen:

• Osmotische laxantia: trekken vocht naar de darm (macrogol, lactulose)
• Stimulerende laxantia: prikkelen de darmwand (bisacodyl, senna)
• Bulkvormende middelen: vergroten het ontlastingsvolume
• Emollerende middelen: maken de ontlasting zachter

Misselijkheid en Braken

Anti-emetica

Voor de behandeling van misselijkheid en braken zijn verschillende effectieve medicijnen beschikbaar. Domperidon (Motilium) is een veelgebruikt middel dat werkt door de maagbeweging te stimuleren en wordt vaak voorgeschreven bij maagklachten. Metoclopramide (Primperan) heeft een vergelijkbare werking en helpt bij zowel misselijkheid als braakneigingen. Dimenhydrinaat (Dramamine) is bijzonder effectief tegen bewegingsziekte en wordt veel gebruikt bij reizen.

Reisziekte Preventie

Voor reizigers die last hebben van bewegingsziekte zijn er verschillende preventieve opties. Scopolamine pleisters bieden langdurige bescherming en worden achter het oor geplakt. Cinnarizine (Stugeron) is een orale optie die enkele uren voor vertrek ingenomen kan worden. Natuurlijke alternatieven zoals gemberpreparaten kunnen ook helpen en hebben minder bijwerkingen.

Zwangerschapsmisselijkheid

Tijdens de zwangerschap is voorzichtigheid geboden bij het gebruik van medicijnen tegen misselijkheid. Vitamine B6 supplementen zijn een veilige eerste keuze en kunnen ochtendmisselijkheid verminderen. Het is belangrijk om altijd eerst advies te vragen aan uw arts of apotheker voordat u medicijnen gebruikt tijdens de zwangerschap.

Spijsverteringsproblemen en Enzymen

Digestieve Enzymen

Bij onvoldoende aanmaak van spijsverteringsenzymen kunnen supplementen uitkomst bieden. Pancreatine preparaten zoals Creon en Panzytrat bevatten enzymen die helpen bij de vertering van vetten, eiwitten en koolhydraten. Lactase supplementen zijn specifiek ontwikkeld voor mensen met lactose-intolerantie en maken het mogelijk om zuivelproducten te consumeren zonder klachten.

Winderigheid en Krampen

Voor de verlichting van winderigheid en buikkrampen zijn verschillende behandelingsopties beschikbaar:

• Simeticone (Espumisan) helpt gasbelletjes in de darm op te lossen
• Butylscopolamine (Buscopan) vermindert krampen door de darmspieren te ontspannen
• Probiotica ondersteunen de natuurlijke darmflora en bevorderen een gezonde spijsvertering
• Plantaardige middelen zoals venkel en karwijzaad kunnen ook verlichting bieden

Probiotica spelen een belangrijke rol bij het onderhouden van de darmgezondheid en kunnen regelmatig gebruikt worden om de balans van goede bacteriën in de darm te herstellen.

Darmspoeling en Colonoscopie Voorbereiding

Darmreiniging

Een grondige darmreiniging is essentieel voor een succesvolle colonoscopie. Moviprep en Plenvu zijn effectieve oplossingen die speciaal ontwikkeld zijn voor het reinigen van de darmen voorafgaand aan medische onderzoeken. Deze preparaten werken door overtollig vocht in de darmen vast te houden, waardoor een volledige evacuatie wordt bewerkstelligd.

De voorbereiding voor een colonoscopie vereist nauwkeurige instructies. Meestal begint het dieet 3-5 dagen voor het onderzoek met het vermijden van vezelrijke voeding, zaden en noten. De dag voor het onderzoek wordt uitsluitend heldere vloeistof geconsumeerd.

Klysma's en Zetpillen

Voor acute obstipatie bieden klysma's en zetpillen snelle verlichting. Microlax en Toilax zijn populaire keuzes die binnen 5-15 minuten werken. Glycerine zetpillen zijn een milde optie, vooral geschikt voor kinderen en gevoelige personen.

• Microlax: werkt binnen 5-20 minuten
• Glycerine zetpillen: zachte werking voor dagelijks gebruik
• Toilax: effectief bij hardnekkige obstipatie

Probiotica en Darmflora

Probiotische Supplementen

Probiotica bevatten levende bacteriën die de natuurlijke darmflora ondersteunen. Lactobacillus en Bifidobacterium zijn de meest onderzochte stammen met bewezen gezondheidsvoordelen. Deze bacteriën helpen bij het herstel van de darmbalans, vooral na antibioticakuren of bij spijsverteringsproblemen.

VSL#3 en andere medische probiotica bevatten hoge concentraties specifieke bacteriestammen. Deze zijn ontwikkeld voor therapeutische doeleinden en worden vaak aanbevolen door artsen bij prikkelbare darmsyndroom of inflammatoire darmziekten.

Prebiotica en Vezelpreparaten

Prebiotica voeden de goede darmbacteriën en stimuleren hun groei. Inuline supplementen en psylliumvezels zoals Metamucil bieden uitstekende ondersteuning voor de darmgezondheid. Deze vezels zijn bijzonder waardevol na antibioticabehandelingen.

Combinatiepreparaten

Symbiotica combineren pro- en prebiotica voor optimale effectiviteit. Verschillende stammen zijn specifiek geselecteerd voor bepaalde klachten:

• Lactobacillus rhamnosus voor reizigersdiaarree
• Bifidobacterium longum voor immuunondersteuning
• Saccharomyces boulardii voor antibiotica-geassocieerde diarree

Bewaar probiotica koel en droog, bij voorkeur in de koelkast voor optimale werkzaamheid.