{{ __('Your cart') }}0
0,00 €
0
artikelen
0,00 €
Psychische aandoeningen zijn stoornissen die de gedachten, gevoelens, stemming en gedrag van een persoon beïnvloeden. Deze aandoeningen kunnen variëren van milde klachten tot ernstige problemen die het dagelijks functioneren sterk belemmeren. In Nederland lijdt ongeveer één op de vier mensen ooit in hun leven aan een psychische aandoening, wat de grote maatschappelijke impact van deze problematiek onderstreept.
De meest voorkomende psychische aandoeningen omvatten verschillende categorieën:
Deze aandoeningen kunnen het werk, sociale relaties, zelfzorg en algehele levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden. Vroege herkenning en adequate behandeling zijn cruciaal voor een goede prognose. Een combinatie van medicamenteuze behandeling, psychotherapie en psychosociale ondersteuning biedt vaak de beste resultaten voor patiënten met psychische klachten.
Angststoornissen behoren tot de meest voorkomende psychische aandoeningen in Nederland. Deze categorie omvat verschillende specifieke stoornissen zoals gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis, sociale fobie en specifieke fobieën. Elk type angststoornis heeft zijn eigen kenmerken, maar allen worden gekenmerkt door overmatige angst en vermijdingsgedrag.
Selective Serotonin Reuptake Inhibitors (SSRI's) vormen vaak de eerste keuze bij de medicamenteuze behandeling van angststoornissen. Veelgebruikte SSRI's zijn sertraline, paroxetine en escitalopram. Deze medicijnen verhogen de beschikbaarheid van serotonine in de hersenen, wat helpt bij het reguleren van angst en stemming. SNRI's zoals venlafaxine en duloxetine werken op zowel serotonine als noradrenaline en zijn een alternatief wanneer SSRI's onvoldoende effect hebben.
Voor acute angstklachten kunnen benzodiazepinen zoals lorazepam, diazepam en oxazepam worden voorgeschreven. Deze medicijnen werken snel maar zijn bedoeld voor kortdurend gebruik vanwege het risico op gewenning en afhankelijkheid. De behandeling vereist zorgvuldige monitoring door een arts, waarbij bijwerkingen zoals duizeligheid, vermoeidheid en concentratieproblemen in de gaten gehouden moeten worden.
Major depressieve stoornis en dysthymie zijn veelvoorkomende stemmingsstoornissen die een significante impact hebben op het dagelijks functioneren. De behandeling van deze aandoeningen vereist vaak een combinatie van psychotherapie en medicamenteuze interventies. In Nederland worden depressieve stoornissen behandeld volgens evidence-based richtlijnen die zorgen voor optimale patiëntenzorg.
SSRI's (Selectieve Serotonine Heropname Remmers) vormen de eerste keuze bij de behandeling van depressie. De meest voorgeschreven middelen zijn:
Bij onvoldoende respons op SSRI's kunnen tricyclische antidepressiva zoals amitriptyline en nortriptyline overwogen worden. Atypische antidepressiva zoals mirtazapine en bupropion bieden alternatieve werkingsmechanismen. MAO-remmers hebben specifieke indicaties bij atypische depressie. De opbouwfase duurt gewoonlijk 4-6 weken, gevolgd door onderhoudsdosering. Belangrijke medicijninteracties moeten zorgvuldig gemonitord worden. Het stopschema vereist geleidelijke afbouw om ontwenningsverschijnselen te voorkomen.
ADHD manifesteert zich door aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Bij kinderen zijn deze symptomen vaak duidelijk zichtbaar in schoolsetting, terwijl volwassenen meer last hebben van concentratieproblemen en organisatorische uitdagingen. Vroege herkenning en behandeling zijn essentieel voor optimale uitkomsten.
De medicamenteuze behandeling bestaat uit verschillende opties:
Kortwerkende preparaten werken 3-5 uur, langwerkende varianten tot 12 uur. Titratieschema's beginnen laag en worden geleidelijk opgebouwd. Monitoring van groei bij kinderen en cardiovasculaire parameters is essentieel. Veelvoorkomende bijwerkingen omvatten verminderde eetlust, slaapproblemen en stemmingswisselingen, die zorgvuldige begeleiding vereisen.
Antipsychotica vormen de hoeksteen van de medicamenteuze behandeling bij ernstige psychische stoornissen zoals schizofrenie, psychotische stoornissen en bipolaire stoornis. Deze medicijnen helpen bij het beheersen van symptomen zoals hallucinaties, wanen en ernstige stemmingswisselingen.
Er zijn twee hoofdgroepen antipsychotica beschikbaar. Typische antipsychotica zoals haloperidol en flufenazine worden al decennia gebruikt, terwijl atypische antipsychotica zoals risperidon, olanzapine, quetiapine en aripiprazol vaak beter verdragen worden. Voor patiënten die moeite hebben met dagelijkse medicatie-inname zijn depot-injecties beschikbaar, die wekelijks tot maandelijks toegediend worden.
Bij bipolaire stoornissen worden vaak stemmingsstabilisatoren voorgeschreven zoals lithium, valproaat of lamotrigine. Regelmatige monitoring is essentieel vanwege mogelijke bijwerkingen zoals gewichtstoename, metabole veranderingen en extrapiramidale symptomen. Tardieve dyskinesie, een ernstige bewegingsstoornis, kan optreden bij langdurig gebruik en vereist zorgvuldige bewaking door de behandelend arts.
Het veilig en effectief gebruik van psychofarmaca vereist een goede samenwerking tussen huisarts, psychiater en apotheker. Therapietrouw is cruciaal voor het slagen van de behandeling, waarbij geleidelijke dosisaanpassingen en geduld essentieel zijn.
Medicamenteuze behandeling wordt idealiter gecombineerd met psychotherapie voor optimale resultaten. Bij zwangerschap en borstvoeding zijn speciale overwegingen nodig, aangezien veel psychofarmaca risico's kunnen vormen voor moeder en kind. Alcohol en recreatieve drugs kunnen gevaarlijke interacties veroorzaken en de effectiviteit van medicatie verminderen.
Regelmatige monitoring en het melden van bijwerkingen helpen bij het optimaliseren van de behandeling. Naast medicatie zijn er aanvullende behandelopties zoals cognitieve gedragstherapie en lifestyle-interventies beschikbaar.
