Reisziekte, ook wel bewegingsziekte genoemd, is een veelvoorkomende aandoening die optreedt wanneer het evenwichtsorgaan in het binnenoor verward raakt door beweging. Dit gebeurt wanneer er een conflict ontstaat tussen wat de ogen zien en wat het evenwichtsorgaan voelt tijdens verplaatsing.
De oorzaak ligt in het vestibulaire systeem, dat zich in het binnenoor bevindt en verantwoordelijk is voor het handhaven van ons evenwicht. Wanneer dit systeem tegenstrijdige signalen ontvangt, ontstaan de karakteristieke symptomen van reisziekte. De meest voorkomende klachten zijn misselijkheid, braken, duizeligheid, hoofdpijn en algemeen onwelbevinden.
Er bestaan verschillende vormen van bewegingsziekte. Autoziekte treedt op tijdens autoritten, zeeziekte tijdens bootreizen, en vliegtuigziekte in het vliegtuig. Hoewel de onderliggende oorzaak hetzelfde is, kunnen de symptomen per vervoermiddel variëren in intensiteit.
Sommige mensen zijn gevoeliger voor reisziekte dan anderen. Kinderen tussen de 2 en 12 jaar hebben vaker last van bewegingsziekte, evenals zwangere vrouwen en mensen met migraine. Ook genetische factoren spelen een rol bij de gevoeligheid voor reisziekte.
Autoziekte is de meest voorkomende vorm van reisziekte in Nederland. Kinderen ervaren dit vaak heviger dan volwassenen omdat hun evenwichtsorgaan nog niet volledig ontwikkeld is. Symptomen ontstaan meestal tijdens bochtige wegen of bij stop-en-go verkeer.
Zeeziekte wordt veroorzaakt door de golvende beweging van boten en schepen. De symptomen kunnen zeer intens zijn en lang aanhouden, zelfs nadat men weer op het vasteland is. De Waddenzee en IJsselmeer zijn gebieden waar veel Nederlandse reizigers hier last van kunnen hebben.
Vliegtuigziekte ontstaat door luchtdrukveranderingen en turbulentie. Trein- en busziekte komen voor bij langere reizen waarbij het landschap snel voorbij flitst.
Vroege waarschuwingssignalen zijn belangrijk om te herkennen:
Ernstige symptomen zoals aanhoudend braken, uitdroging of extreme duizeligheid vereisen medische aandacht, vooral bij kleine kinderen en ouderen.
In Nederlandse apotheken zijn verschillende effectieve medicijnen verkrijgbaar om reisziekte te voorkomen en behandelen. Deze medicijnen verschillen in werkzaamheid, bijwerkingen en verkrijgbaarheid, waardoor er voor elke reiziger een passende optie beschikbaar is.
Dramamine en Nausicalm bevatten dimenhydrinaat en behoren tot de meest bekende reisziektenmedicijnen. Deze antihistaminen blokkeren signalen naar het evenwichtsorgaan en zijn bijzonder effectief tegen misselijkheid en braken. Ze zijn receptvrij verkrijgbaar en werken 4-6 uur.
Stugeron en Arlevert bevatten cinnarizine, dat specifiek werkt tegen bewegingsziekte. Deze medicijnen hebben een langere werkingsduur van 8 uur en veroorzaken minder slaperigheid dan dimenhydrinaat. Ze zijn ideaal voor langere reizen.
Scopoderm pleisters bieden 72 uur bescherming en zijn receptplichtig. Deze pleisters worden achter het oor geplakt en geven een constante afgifte van scopolamine. Ze zijn zeer effectief voor cruises en vliegreizen.
Voor optimale werking moeten reisziektenmedicijnen tijdig worden ingenomen:
Veel reisziektenmedicijnen kunnen slaperigheid, droge mond en verminderde concentratie veroorzaken. Cinnarizine geeft meestal de minste bijwerkingen. Raadpleeg een apotheker bij twijfel over geschiktheid, vooral bij andere medicijngebruik of medische aandoeningen.
Gember is een van de meest effectieve natuurlijke remedies tegen reisziekte. Gemberwortel bevat gingerol, een werkzame stof die misselijkheid en braakneiging vermindert. U kunt gemberthee drinken een uur voor vertrek, gembercapsules innemen of gembersnoepjes zuigen tijdens de reis. Veel Nederlandse apotheken bieden speciale gemberproducten aan die speciaal ontwikkeld zijn voor reizigers.
Acupressuurpolsbandjes werken door druk uit te oefenen op het P6-punt aan de binnenkant van uw pols. Deze methode is wetenschappelijk bewezen en veilig voor alle leeftijden. Daarnaast kunnen ademhalingstechnieken helpen: adem langzaam en diep door de neus in en door de mond uit. Een juiste zitpositie is ook belangrijk - kies een plaats bij het raam in rijrichting en vermijd lezen tijdens de reis.
Eet voor vertrek een lichte maaltijd en vermijd:
Drink voldoende water en neem eventueel crackers of droge koekjes mee voor onderweg.
Plan bij lange reizen regelmatige stops en neem preventieve maatregelen al 30 minuten voor vertrek. Voor kinderen zijn speciale overwegingen nodig: gebruik kleurboeken in plaats van films, neem hun favoriete snacks mee en zorg voor voldoende afleiding. Medicatie zoals reisziektepillen werkt het beste wanneer u deze 1-2 uur voor vertrek inneemt, niet pas wanneer de symptomen beginnen.
Bij plotselinge reisziekte: stop zo snel mogelijk, zorg voor frisse lucht en focus op een vast punt in de verte. Combineer verschillende behandelmethoden voor optimaal resultaat - gebruik bijvoorbeeld zowel gember als acupressuurpolsbandjes. Bij vliegen kiest u een stoel boven de vleugels waar de beweging het minst voelbaar is.
Raadpleeg uw huisarts of apotheker wanneer reisziekte chronisch wordt of niet reageert op gewone behandelingen. Dit kan wijzen op onderliggende evenwichtsstoornissen of andere medische condities die specifieke behandeling vereisen.
Zwangere vrouwen moeten extra voorzichtig zijn met medicatie en kunnen het beste natuurlijke remedies gebruiken. Consulteer altijd eerst uw verloskundige of huisarts. Voor specifieke reizen zoals cruises of lange vliegreizen kan uw apotheek aangepaste adviezen geven en eventueel sterkere medicatie voorschrijven.
Nederlandse apotheken bieden uitgebreide reisadviezen en kunnen medicatie op maat adviseren. Plannen voor exotische bestemmingen vereist vaak extra voorbereiding, inclusief vaccinaties en specifieke reisziekte preventie.